Jedną z podstawowych zasad prawa żywnościowego jest zakaz wprowadzania konsumenta w błąd. Zakaz ten obejmuje również niedozwolone w przypadku żywności sugerowanie działania leczniczego albo prewencyjnego. Wynika to z wprost z art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 1169/20111. Takie działanie jest bowiem zarezerwowane jedynie dla produktów leczniczych, czyli jak potocznie przyjęło się mówić „leków”. Wskazuje na to wprost ich definicja przewidziana w ustawie prawo farmaceutyczne2. Zgodnie z nią „produktem leczniczym jest substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne”. Dodatkowo, w świetle art. 3a wskazanej ustawy deklarowanie właściwości leczniczych wobec produktu wprowadzonego na rynek pod inną kategorią może wiązać się z uznaniem, że przyjęta kategoria jest nieprawidłowa. Innymi słowy, istnieje ryzyko, że sugerowanie działanie leczniczego (np. na etykiecie suplementu diety) będzie pozwalało traktować taki produkt jako produkt leczniczy wprowadzony na rynek niezgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego.
Co istotne informacje na temat żywności, co wprost wskazuje rozporządzenie nr 1169/2011, obejmują różne formy przekazu. Oznacza to, że zasugerować działanie lecznicze można nie tylko hasłem słownym (np. „Leczy jesienne przeziębienie i grypę!”), ale także…kolorem!
Do takiego ciekawego rozstrzygnięcia doszedł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (sygn. akt II SA/Lu 1201/17). Stwierdził on, że: „Nie ma przy tym powodów, by twierdzić, że jedynie kolor czerwony jest „zarezerwowany” dla wskazania zmian zapalnych czy zwyrodnieniowych stawu kolanowego co podnosi w swoim odwołaniu strona. Jak trafnie wskazały organy, samo wyróżnienie graficzne, w tym także zastosowanie innego koloru w celu zaznaczenia newralgicznego, bolącego miejsce może wywołać podobny odbiór konsumenta finalnego, co w szczególności ma miejsce w rozpoznawanej sprawie, w której strona użyła intensywnego koloru żółtego w danym obszarze stawu kolanowego. W konsekwencji takie oznakowanie produktu narusza art. 7 ust. 1 lit. a, ust. 3 oraz ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r.„.
Powyższe oznacza, że tworząc etykietę środka spożywczego poza bezpośrednimi deklaracjami należy, w świetle stanowiska sądów i organów, ocenić również obecne w znakowaniu grafiki i użytą gamę kolorystyczną. Istotne znaczenie ma tutaj kontekst i całokształt znakowania – nie zawsze kolor żółty, czy czerwony będzie ryzykownym wyborem.
Jeżeli zgodność z przepisami projektu graficznego opakowania żywności, w tym szczególnie suplementu diety, budzi jakiekolwiek Państwa wątpliwości – zapraszamy do współpracy z Centrum Prawa Żywnościowego. Nasz zespół ekspertów z zakresu prawa żywnościowego oceni planowane znakowanie i wskaże rekomendowane zmiany!
1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U. L 304 z 22.11.2011, str. 18—63).
2 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U.2020.944 ze zm.).
