Aktualności z dziedziny prawa żywnościowego

W dniu 18.03.2015 r. Komisja Europejska zaktualizowała oficjalną listę organów łącznikowych w rozumieniu art. 35 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.

Zgodnie z nową listą Główny Inspektor JHARS został, obok Głównego Lekarz Weterynarii oraz Głównego Inspektora Sanitarnego, kolejnym organem łącznikowym, który będzie się specjalizował w zakresie oszustw żywnościowych.

Powyższe zmiany związane są z pracami nad utworzeniem nowego ogólnounijnego systemu wymiany informacji wzorowanego na RASFF, tj. systemu AAC (Administrative and Cooperation System). System AAC ma służyć ustrukturyzowaniu pomocy administracyjnej pomiędzy organami administracyjnymi EU w obszarze całego prawa żywnościowego i paszowego, a w szczególności w obszarze oszustw żywnościowych.

Źródło: IJHARS

Polacy spożywają nadmierną ilość soli

Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ), zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zaleca ograniczenie spożycia soli do 5 g dziennie na osobę (jedna płaska łyżeczka). Chodzi tu jednak o łączną ilość soli w codziennej diecie, a więc nie tylko tę dodawaną do potraw z solniczki, lecz także o sól niewidoczną dla oka, zawartą w różnych gotowych produktach spożywczych i potrawach. Dlaczego ograniczenie spożycia soli jest tak ważne, że ciągle trzeba o tym przypominać? 

– Nadmierne spożycie soli może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych, m.in. nadciśnienia tętniczego, udarów mózgu, raka żołądka i prawdopodobnie również raka przełyku, może też sprzyjać rozwojowi osteoporozy i kamicy nerkowej, a najnowsze badania wskazują, że także otyłości – ostrzega prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie.

Opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Żywność pochodzenia niezwierzęcego - taka jak owoce, warzywa, zboża, i przyprawy - to ważna część naszej codziennej diety. Zazwyczaj te rodzaje żywności są związane ze zdrowym odżywianiem i nie stwarzają żadnych problemów zdrowotnych. Czasami jednak ich spożycie może powodować choroby.

W ciągu ostatnich 4 lat, EFSA zbadał uważnie zagrożenia, jakie stwarza żywność niepochodząca od zwierząt. Panel EFSA ds. ryzyka biologicznego, przy wsparciu grupy roboczej w sprawie żywności niepochodzącej od zwierząt, ocenił zagrożenia dla zdrowia publicznego patogenów chorobotwórczych (bakterii, wirusów i pasożytów), które mogą zanieczyszczać tego rodzaju produkty.

Przewodniczący Grupy Roboczej, Jim McLauchlin, udzielił odpowiedzi na kilka ważnych pytań oraz przedstawił główne wnioski dotyczące tej pracy.

Opublikowane zostało Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/391 w sprawie odmowy udzielenia zezwolenia na niektóre oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności odnoszące się do rozwoju i zdrowia dzieci. 

Lista oświadczeń, których dotyczy odmowa umieszczona została w załączniku od rozporządzenia.

IJHARS na swojej stronie internetowej opublikowała podsumowanie kontroli zgodności ze specyfikacją produktów regionalnych i tradycyjnych.

W 2014 r., po przeprowadzeniu kontroli na wniosek producentów, wojewódzcy inspektorzy JHARS wydali 196 świadectw jakości potwierdzających zgodność procesu produkcji produktów posiadających zarejestrowane nazwy jako ChNP, ChOG, GTS 
ze specyfikacją. Dodatkowo w 2014 r., ważność zachowały 73 świadectwa jakości wystawione w 2013 r., 2012 r. i 2011 r. Ważność 29 świadectw jakości skończyła się w trakcie 2014 r.

Jak informuje IJHARS,

W dniu 26 lutego 2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem o sygnaturze: II GSK 2176/2015, oddalił skargę kasacyjną producenta, który używał nazwy ser w odniesieniu do produktu o nazwie: „ser topiony z szynką” zawierającego tłuszcze obce i sterole roślinne. Producent wskazywał na nieznaczną obecność tłuszczów obcych, wynikającą z błędów dostawców, którzy dostarczyli surowce o niewłaściwym składzie.

Jak zaznaczył w uzasadnieniu wyroku NSA, dla stwierdzenia zafałszowania nie ma znaczenia stopień naruszenia. Sąd powołał się na art. 3 pkt 10 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, zgodnie z którym zafałszowanie występuje wtedy, gdy dane podane na produkcie są nieprawdziwe, kiedy użyte oznaczenia mają na celu ukrycie rzeczywistego składu lub podane informacje naruszają interesy konsumentów.

NSA wskazał, że konsument decydując się na zakup przedmiotowego produktu na podstawie jego oznakowania (nazwa ser i składu) z pełną świadomością oczekuje, że nabędzie ser o walorach produktu mlecznego. Tym samym NSA potwierdził stanowisko Głównego Inspektora JHARS, zgodnie z którym oznakowanie środka spożywczego niespełniającego definicji przetworu mlecznego, z uwagi na obecność tłuszczów obcych, nazwą „ser” zarezerwowaną wyłącznie dla przetworów mlecznych, stanowi naruszenie prawa żywnościowego i świadczy o zafałszowaniu produktu.

Źródło: IJHARS

Opublikowane zostało ciekawe opracowanie dotyczące marek własnych.

Badanie analizuje dlaczego na jednych rynkach marki własne świetnie się przyjmują, a na innych nie odnoszą tak spektakularnych sukcesów.

Wyniki wskazują, co wydaje się być logiczne, że marki własne są bardziej popularne w krajach, gdzie funkcjonują dobrze rozwinięte, duże sieci handlowe. Tylko dzięki wysokim obrotom wprowadzenie marki własnej na rynek może być opłacalne, a wolumeny obrotów są zapewnione tylko w takich placówkach.

Trwają negocjacje umowy TTIP (Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji) pomiędzy UE a USA.

Pojawiły się w związku z tym kontrowersje dotyczące Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych.

Unia Europejska dąży do utrzymania obowiązywania oznaczeń geograficznych w handlu pomiędzy oboma obszarami celnymi.

Parlament Europejski chce oznaczania kraju pochodzenia mięsa w gotowych daniach.

Mięso wykorzystywane jako składnik wyrobów mięsnych i gotowych dań, takich jak lazanie, powinno podlegać podobnym zasadom oznaczania kraju pochodzenia jak te, które stosuje się w przypadku świeżej wołowiny. Takie stanowisko zajął w środę Parlament. Posłowie zażądali przedłożenia przez Komisję projektu legislacyjnego dotyczącego oznaczania kraju pochodzenia mięsa przetworzonego.

Rezolucję poparło 460 posłów, 204 głosowało przeciw, 33 wstrzymało się.

Posłowie chcą, żeby Komisja wyciągnęła wnioski z opublikowanego przez siebie pod koniec 2013 raportu i przedłożyła projekt ustawodawczy zmierzający do wprowadzenia obowiązku podawania na opakowaniu kraju lub miejsca pochodzenia mięsa wykorzystywanego jako składnik.

Nasz nowy komentarz dotyczący oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych już wydany! (wyd. Wolters Kluwer)

Publikacja jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym opracowaniem na temat zasad stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych odnoszących się do żywności, tj. wszelkich komunikatów informujących konsumentów o właściwościach odżywczych lub zdrowotnych środków spożywczych.

Biorąc pod uwagę, że regulacja w tym obszarze, ustanowiona w rozporządzeniu (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności, stanowi jedno z najbardziej kontrowersyjnych i skomplikowanych unormowań z zakresu prawa żywnościowego przyjętych kiedykolwiek w Unii Europejskiej, autorzy zdecydowali się na jej omówienie w formie komentarza do ww. rozporządzenia. Taka forma ma zapewnić kompleksowość opracowania, gwarantując jednocześnie systemowe ujęcie omawianej materii.

Autorzy to praktycy na co dzień zajmujący się doradztwem prawnym dla podmiotów działających na rynku spożywczym. Dzięki temu książka w dużym stopniu ma charakter poradnika. Zawiera objaśnienia i interpretacje przepisów prawnych zilustrowane praktycznymi przykładami, orzecznictwem sądów krajowych i europejskich, zwłaszcza Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dodatkowo opatrzone opiniami polskiej i zagranicznej doktryny.

Wyrok NSA dotyczący określenia "domowy smak" wywołał falę komentarzy w prasie.

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że zawarcie informacji na etykiecie środka spożywczego, w którego składzie zawarte są dodatki do żywności, w postaci "domowy smak" może być czynnikiem wprowadzającym konsumenta w błąd. 

„Oznakowanie na opakowaniu powinno odzwierciedlać w sposób rzetelny deklarowany przez producenta skład artykułu spożywczego i nie pozostawiać żadnych wątpliwości co do jego właściwości” – podkreślił NSA.

Każdy kraj powinien samodzielnie określić rekomendowane wielkości spożycia ryb na podstawie oceny ryzyka obecności metylortęci – opiniuje EFSA.

Spożywanie dużej ilości ryb jest wskazane ze względu na posiadane przez nie wartości odżywcze. Jednakże ryby mogą zwierać metylrtęć, która jest bardziej toksyczna niż sama rtęć.

Badania sugerujące, że spożycie soli wiążę się z mniejszym ryzykiem dla osób starszych budzą kontrowersje wśród naukowców.

Opublikowane ostatnio w JAMA Internal Medicine badania sprawdzające zależności pomiędzy spożyciem soli a chorobami serca i śmiertelnością w różnych grupach wiekowych wykazały, że taki związek jest mniej zauważalny dla osób starszych.

Opublikowano przepisy zmieniające ustawę o rolnictwie ekologicznym.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 12 i 14 oraz art. 3, które wchodzą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Nowe rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

Opublikowano rozporządzenia, w których dopuszczono oraz odmówiono udzielenia zezwolenia na stosowanie oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności innych niż odnoszących się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci.

Kolejna ważna data dotycząca sytuacji prawnej konsumenta.

25 grudnia 2014 r. zaczęła obowiązywać Ustawa o prawach konsumenta wprowadzająca szereg zmian. Wiele z nich dotyczy sprzedaży przez internet.

Opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Rolnictwa I Rozwoju Wsi z dnia 15 grudnia 2014 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów mięsnych wędzonych w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA).

Zgodnie z treścią rozporządzenia „Do dnia 31 sierpnia 2017 r. zezwala się na produkcję i prowadzanie na rynek, wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, produktów mięsnych wędzonych wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez udziału środków aromatyzujących dymu wędzarniczego.”

Komisja Europejska, w związku z początkiem obowiązywania rozporządzenia 1169/2011, opublikowała kilka dokumentów mających za zadanie ułatwienie zrozumienia nowych regulacji podmiotom działającym na rynku spożywczym oraz konsumentom.