Aktualności z dziedziny prawa żywnościowego

EFSA wydała opinię naukową dotyczącą preparatów dla żywienia niemowląt. 

Opinia dotyczy niezbędnych składników jakie muszą znajdować się w preparatach tego typu.

Zgodnie z opinią, skład wszystkich preparatów przeznaczonych dla niemowląt musi zawierać takie substancje, aby preparaty te były bezpieczne oraz wypełniały potrzeby żywieniowe dzieci i wspierały ich rozwój w pierwszych miesiącach życia. 

Minimalna zawartość składnika odżywczego w formule proponowanej w niniejszej opinii pochodzi od poziomu spożycia, który Panel uznał za wystarczający dla większości noworodków w pierwszej połowie pierwszego roku życia w swojej wcześniejszej opinii. 

Średniej ilość dziennego spożycia energii w tym okresie to 500 kcal / dobę.

W opinii podano, że nie ma potrzeby wskazywania minimalnych wartości dla preparatów przeznaczonych dla dzieci starszych niż rok.

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych opublikowała wyniki z kontroli przeprowadzonych w I kwartale 2014r.

Jak podano „Przeprowadzone kontrole miały na celu sprawdzenie, czy artykuły rolno-spożywcze spełniały wymagania w zakresie jakości handlowej określone w przepisach o jakości handlowej oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta(…)”.

Zakres podmiotowy kontroli był szeroki i obejmował 365 podmiotów. Kontrolę przeprowadzono u:

• 78 producentów przetworów rybnych,
• 145 producentów przetworów mięsnych,
• 8 producentów oliwy z oliwek,
• 54 producentów jaj,
• 80 producentów przetworów warzywnych.

Kontrole dotyczyły m.in. poprawności oznakowania produktów.  Inspekcja stwierdziła, że „Nieprawidłowości dotyczące znakowania wynikają zarówno z nieznajomości przepisów, nieprawidłowej ich interpretacji, jak również z celowego działania producentów, którzy świadomie wprowadzają w błąd konsumenta poprzez zamieszczanie na opakowaniu nieprawdziwych informacji”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę jednego z podmiotów działających w branży mleczarskiej.

Skarga dotyczyła decyzji wydanej przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej „w przedmiocie unieważnienia w części uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego przestrzennego”.

Urząd Patentowy odmówił w przedmiotowej decyzji rejestracji dwukomorowego opakowania środka spożywczego jako znak towarowy.

Jak donosi prasa, Polska w ostatnim rankingu odnoszącym się do bezpieczeństwa żywności uplasowała się na 26 miejscu. Polska otrzymała 72,7 punktów i zyskała jedną pozycję w stosunku do roku ubiegłego. Niestety na tle UE nasz kraj nie wypadł zbyt dobrze, bowiem znalazł się na pozycji 16 przed Węgrami, Rumunią, Bułgarią i Słowacją.

Konsumenci mogą odwrócić się od zakupów mrożonej żywności, ostrzega Brytyjska Federacja Mrożonej Żywności (BFFF – British Frozen Food Federation).

Zgodnie z regulacjami wprowadzonymi przez rozporządzenie 1169/2011 od 13 grudnia 2014 na etykiecie mrożonej żywności obligatoryjne będzie umieszczenie daty mrożenia.

BFFF wyraża swoje obawy w szczególności do sektora mrożonych ryb. Organizacja twierdzi, że są pewne wątpliwości dotyczące interpretacji przepisów. Zrodziło się pytanie, czy data mrożenia ma odnosić się do daty zamrożenia ryb na statku po połowie, czy do daty zamrożenia produktu przetworzonego – np. filetów rybnych lub produktów zawierających w swoim składzie ryby.

Podnoszona jest również kwestia jak etykietować produkt, do produkcji którego użyto ryb pochodzących z różnych partii.

Wskazanie najstarszej daty (pomimo tego, że w produkcie używane są również młodsze partie) może doprowadzić do rezygnacji przez konsumenta z zakupu.

Informacja o zawartości glazury powinna być umieszczana na wywieszkach towarzyszących stoiskom, na których sprzedawane są mrożone ryby. Zawartość glazury, metoda produkcji i obszar połowu należą do kategorii informacji, których zamieszczenie jest obligatoryjne. Nawet jeśli produkty sprzedawane są luzem lub pakowane tuż przed wprowadzeniem do sprzedaży.

Prezes UOKiK utrzymał w mocy decyzję mazowieckiego wojewódzkiego inspektora, który nałożył karę na jeden z podmiotów wprowadzających produkty rybne do obrotu.

Strona ukarana podnosiła, że obowiązek oznakowania leży po stronie producenta, a nie sprzedającego. Jednakże w przypadku produktów sprzedawanych luzem, wywieszka informująca o produkcie jest często jedynym źródłem informacji dla konsumenta, a odpowiedzialność za jej treść ponosi sprzedający. Taką argumentację przedstawił UOKiK.

EFSA przedstawiła projekt opinii naukowej dotyczącej zawartości akrylamidu w żywności i tym samym otworzyła proces otwartych, publicznych konsultacji dotyczących tej opinii.

Dokument zawiera ocenę ekspozycji narażenia na akrylamid, oceny zagrożeń toksykologicznych i charakterystykę zagrożeń dla zdrowia ludzkiego.

Akrylamid powstaje w wyniku tej samej reakcji chemicznej, która powoduje brązowienie żywności (poprawia ona również jej smak) – podczas codziennego gotowania w wysokiej temperaturze (+150’C).

Kawa, pieczone ziemniaki, herbatniki, krakersy i pieczywo oraz niektóre produkty dla dzieci są głównym źródłem akrylamidu w żywieniu człowieka.

Swoje uwagi można składać na przygotowanym formularzu do 15 września 2014r.

Jak informuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, polscy producenci tradycyjnych wędzonek będą mogli stosować po 1 września 2014 limity dla wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) obowiązujące obecnie. Oznacza to sukces działań podjętych w tej sprawie w Brukseli przez Ministra Rolnictwa.

Stały komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt (SCoFCAH) wydał pozytywną opinię dotyczącą projektu rozporządzenia wykonawczego odnoszącego się do tej sprawy.

Ministerstwo wskazuje, że W ciągu trzech lat, od zastosowania nowych przepisów, Komisja zastrzegła sobie prawo do ponownej oceny sytuacji. Okres ten powinien być więc wykorzystany przez producentów na modyfikację technologii wędzenia (…).

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych opublikowała na swoich stronach internetowych przewodnik do rozporządzenia 1169/2011.

Jak wskazano:  „Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, mając na uwadze datę rozpoczęcia stosowania ww. rozporządzenia oraz wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców działających na rynku artykułów rolno-spożywczych, podjął działania mające na celu opracowanie przewodnika do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011, który ujednolici sposób postępowania przy podawaniu konsumentom informacji na temat żywności.”

Zastrzeżono jednak, że dokument nie posiada oficjalnego statusu prawnego i w razie sporu ostatecznej interpretacji prawa dokonują Sądy Administracyjne.

W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 26 czerwca 2014 r. opublikowane zostało Rozporządzenie Komisji (UE) NR 703/2014 z dnia 19 czerwca 2014 r. zmieniające załączniki II, III i V do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych  dopuszczalnych poziomów pozostałości acibenzolaru-s-metylu, etoksychiny, flusilazolu, izoksaflutolu, molinatu, propoksykarbazonu, piraflufenu etylowego, chinoklaminy i warfaryny w określonych produktach lub na ich powierzchni.

Zgodnie z Artykułem 2 rozporządzenia 703/2014:

Rozporządzenie (WE) nr 396/2005 w brzmieniu przed zmianami wprowadzonymi niniejszym rozporządzeniem jest nadal stosowane w odniesieniu do produktów, które zostały zgodnie z prawem wyprodukowane przed dniem 16 stycznia 2015 r.:

1) w odniesieniu do substancji czynnych: acibenzolar-s-metylu, izoksaflutol, molinat, propoksykarbazon, piraflufen etylowy, chinoklamina i warfaryna — we wszystkich produktach i na ich powierzchni;

2) w odniesieniu do substancji czynnej etoksychina — we wszystkich produktach i na ich powierzchni z wyjątkiem gruszek;

3) w odniesieniu do substancji czynnej flusilazol — we wszystkich produktach i na ich powierzchni z wyjątkiem brzoskwiń.

Rozporządzenie stosuje się od 16 stycznia 2015 r.

W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 19 czerwca 2014 r. opublikowane zostało Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 668/2014 z dnia 13 czerwca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych.

Centrum Prawa Żywnościowego wraz z Akademią Leona Koźmińskiego w Warszawie 18 czerwca 2014 zorganizowało konferencję naukową Dystrybucja żywności – problemy prawne.

Konferencja odbyła się w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, a poruszana tematyka dotyczyła szerokiego spektrum działalności, od tzw. opłat półkowych, poprzez kwestie związane z transportem żywności, do sankcji w prawie żywnościowym.

Liczny udział producentów, dystrybutorów, jak i przedstawicieli organów urzędowej kontroli żywności pozwolił na wymianę poglądów oraz przyczynił się do lepszego zrozumienia problemów branży przez wszystkie zainteresowane strony.

Ministrowie ds. środowiska Państw Członkowskich UE doszli do porozumienia w sprawie GMO.  Przychylono się do propozycji Komisji Europejskiej przedstawionej już w 2010r.  Jeśli proponowane zapisy zostaną przyjęte, to Państwa Członkowskie uzyskają większą swobodę do czasowego ograniczania lub zakazania produkcji GMO.

"Gdy ta propozycja wejdzie w życie, każdy kraj członkowski będzie mógł zablokować uprawę GMO na swoim terytorium, powołując się na przyczyny inne, niż zdrowotne lub środowiskowe, które są dokładnie określone w przepisach" - skomentował unijny komisarz ds. zdrowia Tonio Borg

Wspólnik Centrum Prawa Żywnościowego w Radzie ds. zrównoważonego wykorzystania żywności przy Federacji Polskich Banków Żywności.

Jak donosi prasa, Sąd Najwyższy stwierdził, że zakaz pobierania opłat za promocję towaru dotyczy tylko wyrobów sprzedawanych w postaci nieprzetworzonej przez sieć.  Jak podano, nie podlegają takiemu zakazowi produkty zakupione przez sieci handlowe na potrzeby własnej produkcji.

Opisywana sprawa dotyczyła sprzedaży mąki do piekarni jednej z wiodących sieci handlowych. Powód powoływał się na zapis art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (utrudnianie dostępu do rynku). Ograniczanie dostępu do rynku w omawianej sprawie polegało na m. in. potrąceniu z ceny rabatu zależnego od wielkości dostaw. Pełnomocnik pozwanego twierdził, że Sąd Apelacyjny dokonał niedozwolonego rozszerzenia granic czynu niedozwolonego pobierania opłat na sprzedaż do celów produkcyjnych – sprawa dotyczyła towarów przemysłowych, które nigdy nie znajdowały się na półce.

Sędzia SN stwierdził, że By można mówić o zastosowaniu „ półkowych” rygorów musi występować tożsamość dostarczanego do sklepu towaru z towarem sprzedawanym.

W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 5 czerwca 2014 r. opublikowane zostało Rozporządzenie Komisji (UE) NR 601/2014 z dnia 4 czerwca 2014 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do kategorii żywności „Mięso” oraz w odniesieniu do stosowania określonych dodatków do żywności w surowych wyrobach mięsnych.

Rozporządzenie wprowadza zmiany w notacji i rozszerza zakres stosowania dodatków do żywności dla kategorii żywności – 08.2 Surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004.

Określono, które dodatki mogą być stosowane podczas wytwarzania surowych wyrobów mięsnych, podano dozwolone maksymalne poziomy oraz warunki, w jakich dany dodatek może być stosowany.

Rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu

W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 3 czerwca 2014r. opublikowana została Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/63/UE z dnia 15 maja 2014 r. zmieniająca dyrektywę Rady 2001/110/WE odnoszącą się do miodu.

Zmiany dotyczą m. in. nowej formy oznakowania krajem pochodzenia środka spożywczego - miodu. Zamieniono obecnie obowiązującą formę zapisu „mieszanka miodów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej”, na sformułowanie: „mieszanka miodów pochodzących z UE” i konsekwentnie w pozostałych przypadkach, tj. nie pochodzących z UE oraz mieszanek. Ustanowiono także, że „pyłku, który jest naturalnym komponentem specyficznym dla miodu, nie uznaje się za składnik”.

Zmiana dyrektywy upoważnia Komisję Europejską do wydawania, na określonych warunkach, aktów wykonawczych.

Zgodnie z zapisem „produkty wprowadzone do obrotu lub opatrzone etykietą przed dniem 24 czerwca 2015 r., zgodnie z dyrektywą 2001/110/WE, mogą pozostać w obrocie do wyczerpania zapasów”.

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wydał pozytywną opinię naukową dotyczącą genetycznie zmodyfikowanej soi MON 87769. Soję zmodyfikowano w taki sposób, aby zawierała kwas stearydynowy (SDA).

W opinii stwierdzono, że produkt „jest tak samo bezpieczny jak analogiczne, konwencjonalne produkty  i jest mało prawdopodobne, aby miał on niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi
i zwierząt oraz na środowisko naturalne”. W opinii podano, że proponowane użycie oleju ze zmodyfikowanej genetycznie soi w żywności, nie powinno doprowadzić do niekorzystnych zdrowotnych skutków w wyniku spożycia SDA.

Centrum Prawa Żywnościowego na zamówienie Kancelarii Sejmu sporządziło opinię prawną w sprawie oceny zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o Państwowej Inspekcji Weterynarii i Żywności. Dokonano również analizy mającej na celu stwierdzenie, czy przedstawiony projekt ustawy wykonuje prawo Unii Europejskiej. 

W Brukseli trwa dyskusja na temat nowych rozwiązań prawnych dotyczących Genetycznie Modyfikowanych Organizmów (GMO). Proponowane regulacje są kontrowersyjne i spowodowały protest zainteresowanych organizacji, np. Friends of the Earth.

Sprzeciw dotyczy m. in. konieczności uzyskania pozwolenia od firmy biotechnologicznej przez rządy krajowe na wprowadzenie zakazu obrotu GM nasionami zbóż. Zdaniem organizacji, osłabiona zostanie pozycja Państwa, na rzecz wzrostu siły firm wprowadzających do obrotu tego rodzaju produkty.

Wskazuje się również na problemy prawodawcy unijnego z wdrażaniem wcześniej uzgodnionych regulacji dotyczących GMO.