Nie ulega wątpliwości, że zmiany klimatyczne, które możemy obecnie obserwować, stanowią siłę napędową dla pojawiania się nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności i pasz. Powyższa kwestia była przedmiotem badań w ramach projektu „The Climate Change and Emerging Risks for Food Safety” (CLEFSA), z którego raport został opublikowany przez EFSA w czerwcu 2020 r.
Zgodnie z raportem, obecnie możemy obserwować tendencję polegającą na powstawaniu licznych publikacji, badań, raportów odnoszących się do wpływu zmian klimatycznych na bezpieczeństwo żywności i pasz. Tymczasem przyszłe wyzwania, z którymi będziemy się mierzyć, aby możliwe było zapewnienie ww. bezpieczeństwa, utrzymanie wartości odżywczych żywności oraz zapewnienie zdrowia roślin i zwierząt, nie są poddawane dogłębnej analizie.
W ramach projektu CLEFSA zostały przeanalizowane m.in. kwestie możliwości wykorzystania konkretnego czynnika, jakim jest zmiana klimatu w celu długoterminowego przewidywania pojawiających się zagrożeń, przy wykorzystaniu wiedzy ekspertów z organizacji międzynarodowych oraz „crowdsourcingu” – jako narzędzia do zbierania informacji.
Zgodnie z raportem, jest wielce prawdopodobne, że zmiany klimatyczne powodować będą pojawienie się kolejnych, nowych zagrożeń oraz przyczynią się do zwiększenia podatności żywności na już istniejące zagrożenia. Będą miały one wpływ także na zmianę poziomów mikro i makroskładników w żywności i paszach. Nie wszystkie jednak zagrożenia są możliwe do zidentyfikowania i należy się spodziewać, że wystąpią także nowe – zupełnie niespodziewane.
Zespół CLEFSA wskazał ponadto, że zmiany klimatyczne mogą zwiększać występowanie oraz intensyfikować przebieg chorób przenoszonych przez żywność oraz wpływać na powstawanie obcych i inwazyjnych gatunków organizmów zagrażających zdrowiu roślin i zwierząt. Zmianom klimatycznym zespół CLEFSA przypisał także wpływ na zwiększone występowanie toksycznych zakwitów glonów i bakterii morskich i słodkowodnych, wpływ na zwiększenie odporności pasożytów, grzybów, wirusów szkodliwych dla roślin i zwierząt.
Wedle raportu, zmiany klimatyczne mogą również wpłynąć na zwiększenie podatności na choroby u roślin i zwierząt oraz na poziom i dostępność składników odżywczych w nich zawartych, a także na zwiększenie podatności na rozmaite związki toksyczne. Zmiany klimatyczne niewątpliwie przyczynią się ponadto do zmiany wzorców stosowania pestycydów i nawozów, która powodowana będzie pojawieniem się i rozprzestrzenianiem nowych szkodników i chorób, a także zmniejszoną dostępnością składników pokarmowych i jakości gleby. Z tego samego powodu zmianie ulegną także wzorce (ilość, jakość) stosowania leków weterynaryjnych oraz stosowania dodatków do żywności.
Zdaniem CLEFSA, wzmożone opady i inne ekstremalne warunki pogodowe przyczyniać się będą ponadto do wzrostu zanieczyszczeń w rzekach i strefach przybrzeżnych, a więc i do trudniejszego utrzymania higieny żywności na etapie produkcji podstawowej, a także przy przechowywaniu, transporcie oraz dystrybucji.
W końcu, z raportu wynika także, że zmiana klimatu w sposób pośredni wpłynie na zachowania społeczne oraz na reguły i sposób funkcjonowania światowego handlu. Zmiany klimatyczne zainicjują powstawanie nowych źródeł żywności i pasz, rozwój nowych praktyk i technologii w rolnictwie, a także wpłyną na zmianę modelu konsumpcji na świecie.
Z pełną treścią raportu można zapoznać się TUTAJ
