4 marca 2020 r. udostępniony został projekt rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej[1] przewidujący zmianę załącznika nr III o nazwie: „Substancje, których stosowanie w żywności jest zakazane, ograniczone lub podlega kontroli przez wspólnotę” do rozporządzenia nr 1925/2006 w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji[2].
Proponowane zmiany uwzględniają dodanie do katalogu substancji zakazanych: aloeso-emodyny i wszystkich ekstraktów, w których ta substancja jest obecna, ekstraktów z liści rośliny gatunku Aloes zawierających pochodne hydroksyantracenu, dantron i wszystkich ekstraktów, w których ta substancja jest obecna.
Jednocześnie projekt rozporządzenia wymienia trzy kategorie substancji: ekstrakty z korzenia, kłącza Rheum palmatum L., Rheum officinale Baillon i ich hybryd zawierające pochodne hydroksyantracenu, ekstrakty z liścia, owoców Cassia senna L. zawierające pochodne hydroksyantracenu oraz ekstrakty z kory Rhamnus frangula L., Rhamnus purshiana DC. zawierające pochodne hydroksyantracenu, które mają podlegać kontroli przez Wspólnotę.
Kwestia preparatów z aloesu była już w styczniu 2019 r. przedmiotem zainteresowania Zespołu ds. Suplementów Diety przy GIS. W uchwale nr 2/2019 w sprawie wyrażenia opinii dotyczącej stosowania preparatów z liści aloesu (ekstraktów, soku i żelu) jako składników suplementów diety[3] wskazano, że preparaty z liści aloesu (ekstrakty, soki i żel) jako składniki suplementów diety można stosować jedynie w postaci preparatów otrzymanych z pozbawionego antrazwiązków żelu lub pulpy wewnętrznej z liści aloesu, nie mogą one zawierać związków hydroksyantracenowych oraz mogą być stosowane tylko, gdy podmiot wprowadzający żywność do obrotu posiada wyniki badań laboratoryjnych w kierunku oznaczania aloiny A i B potwierdzające, że zawartość tych związków nie przekracza ustalonych w uchwale limitów. Co istotne, suplementy diety zawierające preparaty z liści aloesu nie mogą być stosowane w produktach dedykowanych dzieciom, kobietom w ciąży i kobietom karmiącym, co powiązane zostało z obowiązkiem wskazania odpowiedniego ostrzeżenia na etykiecie.
Związki hydroksyantracenu były również przedmiotem opinii naukowej EFSA z 2017 r.[4] Panel stwierdził wówczas, że na podstawie obecnie dostępnych danych pochodne hydroksyantracenu należy uważać za geno-toksyczne i rakotwórcze. Jednocześnie stwierdzono, że pomimo niepewności ekstrakty zawierające pochodne hydroksyantracenu uznaje się za niebezpieczne. Nie ustalono natomiast dziennego spożycia pochodnych hydroksyantracenu, które nie budzą obaw o szkodliwe skutki dla zdrowia ani dla ogólnej populacji, ani dla jej wrażliwych podgrup.
Biorąc pod uwagę powyższe, przed wprowadzeniem do obrotu żywności zawierającej aloes, poza analizą chemiczną produktu, wysoce rekomendowane jest skonsultowanie dopuszczalności produktu w świetle prawa, w tym w szczególności poprzez weryfikacje jego składu i oznakowania.
Zapraszamy do kontaktu, by wesprzeć Państwa w ocenie, czy produkt zawierający aloes jest zgodny ze skomplikowanymi regulacjami unijnymi oraz krajowymi, a także dodatkowymi wytycznymi konkretnego sektora (np. dla suplementów diety).
[1] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1584957379542&uri=PI_COM:Ares(2020)1357432 (stan na 23.03.2020 r.).
[2] Rozporządzenie nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji (Dz.U. L 404 z 30.12.2006, str. 26—38)
[3] https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2019/05/14.-Uchwa%c5%82a-2_2019-aloes.pdf (stan na 23.03.2020 r.).
[4] Safety of hydroxyanthracene derivatives for use in food, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.2903/j.efsa.2018.5090 (stan na 23.03.2020 r.).
